5 Comments

Genetik determinizmde, onu kabul edip-etmemek bir şey ifade etmemeli o halde. Nitekim yargım ne kadar bana ait ?

Expand full comment

Ben de gerçekten çok merak etmekteyim. Determinist olmak istemiyorm çünkü genetik belirli bir yere kadar etkili; lâkin tamamen değil. Sorun şu ki erafımda nereye baksam genetik görmeye başladım. Ne kadar özgürüzü kara kara düşünüyorum.

Expand full comment

Konu üzerine uzman değilim ama benim kişisel gözlemlerim;

1- Genetiğin önemli olduğu ancak çevresel etkilerin doğuştan gelen eğilimlerin bu eğilimlerin alt ya da üst sınırına ne kadar yakınlaşacağı üzerinde etkili olduğu

2- Kalıtımsal olarak geçen kimi davranışların çevresel etki ile toplum içinde çok kabul gören ya da görmeyen ahlaki sonuçlara yol açabiliyor olduğu. Bunu söylerken aklımdan geçen ilk örnek çok enerjik (ya da günlük tabirle kurtlu) birinin aktif çalışmanın gerekli olduğu bir alanda (örneğin spor) çok başarılı olmasına yol açarken, bu yönelim mümkün değilse çevreye zarar veren bir hatta süreklenebilecek olması (kavgacılık vb).

Expand full comment

Bireyin özgür iradeye sahip olduğunu, davranışlarını kendinin belirlediğini düşünüyorum. Iq nun bile zamanla artabildiğini de göz önüne alırsak genetik faktörlerin belki bireyin çocukluk döneminde kendisini gösterse de sonradan istenirse törpülenebileceği kanaatindeyim. Yaşanılan çevrenin ve ailenin bireyin gelişiminde genetikten daha fazla rol oynadığını düşünüyorum. Yazı çok bilgilendirici teşekkürler

Expand full comment

IQ zamanla artmıyor, kalıtsallığı artıyor (hatta Arap çocuklarda zamanla 15 puan kadar IQ düşüşü yaşıyor)

Aile ve çevre zannedildiğinden az davranışları belirliyor. Önemli bir yüzdesini genetik belirliyor.

Hatta tam aksine çocukluk döneminde çevre daha önemliyken, yaşla birlikte genin önemi artıyor.

Expand full comment